Büyüme Gelişme

Büyüme ve Gelişme

Büyüme ve gelişme, döllenmeden sonra bebeğin anne karnında başlaması ile erişkin olana kadar geçen süreyi kapsayan süreçlerdir. Çocukları özellikle yetişkinlerden ayıran en önemli özellik, çocukluk döneminde büyümenin ve gelişmenin görülmesidir. Çoğunlukla büyüme ve gelişme terimleri birbirine eş anlamlı olarak kullanılsa da, bu iki kavram farklı anlamlara sahiptir. Büyüme, çocuğun vücut hacminde ve kütlesindeki artışları ifade ederken; gelişme, çocuğun biyolojik olarak olgunlaşma sürecini tanımlar. Özellikle çocukların büyüme döneminde vücutta mevcut olan hücrelerin sayılarında ve hücrelerin hacimlerinde artış görülür. Gelişme döneminde ise vücuttaki dokularda ve hücrelerin yapılarında meydana gelen değişiklikler sonrasında biyolojik işlevlerin olgunlaşması ortaya çıkar.

Büyüme ve Gelişmenin Arasındaki Farklar

Çoğunlukla çocuğun büyümesi, gelişmesi ve olgunlaşması öğrenmenin etkisi altında yer alır. Bilgi ya da bilgilerin tamamının belleme şeklinde öğrenilmesi, çocuğun her yaşta büyümesi ve gelişmesi ile meydana gelir. Özellikle büyüme ve gelişme farklı şekillerde algılansa da, aslında birbirine bağlı olarak bu aşama süreci geçer. Dünyaya gelen bebeklerin ağırlıkları ve doğumları, belirli zaman aralıklarında sağlık personeli tarafından yapılan boy ölçümleri ve tartılmaları ile bazı farklı davranış özellikleri de kolaylıkla gözlemlenebilir. Bu şekilde bebeğin hem gelişimi hem de büyümesi ile ilgili meydana gelebilecek bir durumun olup olmadığı belirlenebilir.

Büyüme ve Gelişmede Rol Oynayan Faktörler

İnsanların hem büyüme hem de gelişmelerinde birden fazla faktör rol oynar. Bu faktörler arasında genetik, beslenme, hormonal ve fiziki çevre oldukça büyük rol üstlenir.

Genetik

Özellikle anne ve babasına ait birçok özelliği genler aracılığıyla taşıyarak bebeğe geçer. Anne ve babadan geçiş yapmış olan genler, bebeğin büyümesini ve gelişimini de etkiler. Örneğin, anne ve babası uzun boylu olan bir bebeğin belirli ölçülerde uzun boylu olması yakından etkilenir.
Beslenme

Büyüme ve gelişmeyi etkileyen diğer bir faktör ise beslenmedir. Bebek hem yeterli hem de dengeli olarak beslenmezse büyümesinde ve gelişmesinde gerilikler meydana gelir. Genetik olarak bebeğin gelişimini ve büyümesini etkilerken, yeterli ve dengeli olarak beslenmesi de gelişme ve büyümesini olumlu yönde etkiler. Eğer beslenme yetersiz ve dengesiz olursa, çocukta gelişim bozuklukları meydana gelir.
Hormonal

Büyüme ve gelişmenin genetiğin yanında hormonlar da büyüme ve gelişmede etkilidir. Tiroid, paratiroid ve hipofiz bezlerinden salgılanan hormonlar, büyüme ve gelişmeyi etkiler. Örneğin, vücutta bulunan hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonunun az ya da fazla olması, kişinin gelişimini ve büyümesini oldukça etkiler. Eğer büyüme hormonu az salgılanırsa cücelik, çok fazla salgılanırsa devlik meydana gelir.
Fiziki Çevre

Büyüme ve gelişmede etkili olan diğer bir faktör de fiziki çevredir ve ayrı bir önemi vardır. Fiziksel çevre olarak kabul edilen ışık, gürültü, barınak, radyasyon, hava, pis sular, çöplükler ve ısı sayılabilir. Fiziki çevre şartı kötü olan yerler, kişinin sağlığını da olumsuz olarak etkiler. Bu nedenle çevre, kişinin hem gelişimini hem de büyümesini etkiler. Ayrıca fiziki çevrede mevcut olan radyasyon da büyüme ve gelişmeyi olumsuz yönde etkiler.